Թրամփի աշխատակազմը ողջ թափով գովաբանում է իր առաջնորդին։ Սպիտակ տան մամլո քարտուղար Քերոլայն Լևիտը հայտարարեց, որ Թրամփը «յոթ ամսվա ընթացքում կարգավորել է յոթ գլոբալ հակամարտություն»: Ասել է թե՝ ի տարբերություն դեմոկրատների նախորդ աշխատակազմերի, որոնք ահագնացնում էին առճակատման աստիճանն աշխարհում, հանրապետական Թրամփ աշխատակազմը խաղաղություն է բերում։ Մնում է միայն վերջ տալ ուկրաինական հակամարտությանը։
ՉԱՐԺԵ ԶԲԱՂՎԵԼ ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐՈՎ, ԹԵ ԱՅԴ ԻՆՉ ՅՈԹ «ԳԼՈԲԱԼ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ» ՄԱՍԻՆ Է ԽՈՍՔԸ։ Ամենայն հավանականությամբ, ցուցակում ներառված է նաև հայ-ադրբեջանական հակամարտությունը։ Բայց դա չէ գլխավորը։ Սկզբունքորեն, Թրամփի աշխատակազմն իրավունք ունի գովազդել իր առաջնորդին. նա իսկապես ջանում է։ Եվ թե կա մի բան, ինչում դժվար է չհամաձայնել Թրամփի թիմի հետ, այն է, թե որքան բան է կախված մարդկային գործոնից: Կոնկրետ առաջնորդից: Իսկապես. Թրամփը՝ ուր, Բայդենը՝ ուր:
Սա ասում ենք՝ նկատի ունենալով, որ Հայաստանում իշխող թիմը փորձում է ամեն ինչ ներկայացնել այնպես, թե Փաշինյանի և «Քաղաքացիական պայմանագրի» կառավարման տարիներին Հայաստանի բոլոր կորուստները (ծայրահեղ մեղմ բնորոշում) օբյեկտիվ բնույթ են կրել։ Իբր՝ ամեն ինչ կանխորոշված էր, Փաշինյանն ու թիմը մեղավոր չեն։
Անհեթեթություն և թուլակամություն: Կոնկրետ առաջնորդից շատ բան է կախված եղել միշտ ու ամենուր, և մեր դեպքը բացառություն չէ։ Եթե Փաշինյանը 2018-ին իշխանության չգար, պատերազմ չէր լինի։ Ի դեպ, Ալիևը նույնպես այդ կարծիքին է։ Քմծիծաղով ասում է, որ Փաշինյանն ինքը հրահրեց դա իր սադրիչ քաղաքականությամբ։
Եթե Փաշինյանը 2021-ին հրաժարական տար ոչ թե ձևականորեն, պահպանելով վարչական բոլոր լծակները, այլ ազնվորեն, ինչպես Սերժ Սարգսյանը 2018-ին, ապա Արցախի էթնիկ զտումը չէր լինի. հազարամյա Արցախը կշարունակեր իր գոյությունը։
Մեր դժբախտությունն այն է, որ Հայաստանում իշխող թիմը այլ Աստված չունի՝ իշխանությունից բացի։ Ըստ էության, Փաշինյանն ինքն է խոստովանել դա։ Կարելի է հիշել նրա հայտնի արտահայտությունը. «Կա՛մ ես կլինեմ վարչապետ, կա՛մ Հայաստանը վարչապետ չի ունենա»։ Կարո՞ղ էր արդյոք նման բան ասել իշխանության մոլուցքով չտառապող նորմալ մարդը։
Իսկ նրա մյուս խոստովանությո՞ւնը, որ ինքը չդադարեցրեց պատերազմը 2020-ի հոկտեմբերի կեսին, երբ Պուտինի ծրագրով հայկական կողմը վերահսկողություն էր պահպանում Շուշիի և Հադրութի նկատմամբ։ Բայց Փաշինյանը չէր համաձայնել, քանի որ, ինչպես ինքն ասաց, այդ ժամանակ իրեն դավաճան կանվանեին։
Այսինքն ոչ թե պետության շահերն են անկյունաքարը, ոչ թե Հայաստանի ու Արցախի շահերը և հազարավոր մարդկանց կյանքի հարցը, այլ այն, որ իրեն դավաճան չանվանեն։ Դա ավելի կարևոր է, քանզի այն դեպքում կարող էր կորցնել իշխանությունը։
Այսօր ՔՊ-ականներից շատերն անկեղծորեն վրդովվում են, որ մարդիկ իրենց չեն վստահում, թեև այնքա՜ն լավ պայմանավորվածություններ են բերել Վաշինգտոնից։ Չեն վստահում, որովհետև դառը փորձով գիտեն, որ այդ պայմանավորվածությունները պետք են առաջին հերթին Փաշինյանին, որպեսզի ընտրողներին վաճառելու բան ունենա նախընտրական շրջանում։
Իսկ ինչ վերաբերում է դրանց իրական բովանդակությանը, այդ պայմանավորվածությունների հետագա հետևանքներին, ապա դա Փաշինյանի և թիմի համար երկրորդական հարց է։ Ոնց ստացվի՝ ստացվի. կարևորը նախընտրական շրջանում թեման ողջ թափով շահագործելն է։ Եթե իիրականանան հոռետեսական կանխատեսումներն ու գնահատականները, միշտ էլ հնարավոր կլինի մեղքը բարդել ինչ-որ մեկի վրա։ Սովորության համաձայն, որը, ինչպես հայտնի է, երկրորդ էությունն է:
ՔՊ-ականները կուրծք են ծեծում, թե այս անգամ ամեն ինչ լավ կստացվի, քանի որ և՛ Ալիևն է խոստացել, և՛ Թրամփն է հանդես գալիս որպես վկա։ Դե, ի՜նչ ասենք։
Պարզապես հիշեցնենք, որ Ալիևը տասնամյակներ շարունակ խոստացել է կարգավորել հակամարտությունը՝ հիմնվելով տարածքային ամբողջականության, ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքի և ուժի չկիրառման սկզբունքների վրա։ Պարզապես հիշեցնենք, որ Արցախում էթնիկ զտումներից մի քանի օր առաջ ԱՄՆ պետդեպարտամենտի բարձրաստիճան պաշտոնյան հավաստիացնում էր իր կոնգրեսականներին, թե Ամերիկան չի հանդուրժի Արցախի դեմ ագրեսիան:
Որոշիչ գործոնը ոչ թե հայտարարություններն ու ստորագրություններն են («Վիլսոնի ծրագիրը» դեռևս արծարծվում է), այլ իրավիճակի իրական զարգացումը։ Վերջինը ուղղակիորեն կապված է առաջնորդների հատկանիշների հետ, և քանի որ առաջնորդի դերում մենք ունենք իշխանության պահպանման մոլուցքով բռնված թիմ, ապա վաշինգտոնյան պայմանավորվածությունների հետ կապված իրական վիճակի զարգացումից լավ բան չենք սպասում։ Ինչպես որ Արցախի համար ոչ մի լավ բան չէինք սպասում 2018-ին, տեսնելով, թե ինչ թիմ է գալիս իշխանության։
Փաշինյանը, եթե դա պահանջի քաղաքական կոնյունկտուրան, իշխանությունը պահպանելու համար հեշտությամբ կգնա նոր զիջումների՝ արդարացնելով իր քայլերը «օբյեկտիվ իրողություններով»։ Ինչպես որ այսօր է, պատճառաբանելով «օբյեկտիվ իրողություններով», հայտարարում, որ արցախցիների Հայրենիք վերադառնալու մասին խոսք անգամ չկա, իսկ մեր պատանդների հարցը… «Դե ի՜նչ արած, այդպես ստացվեց»։
